Wydział Historii i Stosunków Międzynarodowych
  • Strona główna
  • Wydział
  • Badania
  • Kandydat
  • Student

Historia ustroju i prawa

Jesteś tutaj: Strona główna » Projekty » Historia ustroju i prawa
Historia prawa i ustroju Początek badań nad historią prawa i ustroju w Zakładzie, a następnie Instytucie i Wydziale Historii w Białymstoku należy wiązać z działalnością Ewy Dubas-Urawanowicz i Jerzego Urwanowicza. Ich badania dotyczyły przede wszystkim dziejów polsko-litewskiej Rzeczypospolitej w okresie od śmierci Zygmunta Augusta w 1572 r. do pierwszych dekad siedemnastego stulecia, a zatem okresu kluczowego dla kształtowania się konstrukcji ustrojowej państwa polsko-litewskiego.

Badania Ewy Dubas-Urwanowicz w dużej mierze koncentrowały się wokół problematyki zjazdów szlacheckich, ich pozycji ustrojowej i postanowień, zwłaszcza w okresie pierwszych bezkrólewi i okresie rokoszu sandomierskiego. Prace te łączyły perspektywę klasycznej historiografii politycznej ze sposobem opisu przeszłości charakterystycznym dla historii ustroju, w ten sposób doskonale pokazując nieustanne napięcie pomiędzy wzniosłymi ustrojowymi ideałami a rzeczywistością twardej walki politycznej w dobie pierwszych królów elekcyjnych.

Kwestię ideałów ustrojowych szlachty polsko-litewskiej, zwłaszcza w czasach panowania Zygmunta III podjął w swoich pracach także Jerzy Urwanowicz. Postanowił on także zbadać, jak szlacheckie przywiązanie do instytucji przedstawicielskich manifestowało się na niwie wojskowej – w ten sposób powstały opracowania poświęcone żołnierskiej samorządności w wojskach polsko-litewskich: kołom wojskowym i konfederacjom żołnierskim. Zajmował się on także parlamentaryzmem i państwowym aparatem urzędniczym na siedemnastowiecznym Podlasiu.

W przypadku Ewy Dubas-Urwanowicz i Jerzego Urwanowicza nie sposób nie wspomnieć o zorganizowanej przez nich serii konferencji naukowych poświęconych dziejom magnaterii w państwie polsko-litewskim. Duża część artykułów zawartych w obszernych tomach pokonferencyjnych poświęcona jest właśnie zagadnieniom ustrojowym i prawnym.

Badania łączące perspektywę historyczno-prawną i historyczno-wojskową w epoce wczesnonowożytnej są kontynuowane przez Karola Łopateckiego i Jana Jerzego Sowę na Wydziale Historii i Stosunków Międzynarodowych. Przedmiotem aktualnych dociekań naukowych w tym zakresie jest problematyka związków prawa i wymiaru sprawiedliwości z dyscypliną wojskową w okresie wczesnonowożytnym, czego owocem są prace poświęcone artykułom wojskowym, organizacji pospolitego ruszenia czy też sądownictwu wojskowemu we wczasnonowożytnej Rzeczypospolitej. Są to kwestie związane zarówno z kluczowym dla badań nad wojskowością tego okresu konceptem tzw. rewolucji militarnej, ale wiążę się także badaniami nad szerszym zagadnieniem dyscyplinowania społecznego, budowy nowoczesnych struktur państwowych w Europie XVI–XVIII w., czy też bardzo istotnym dla historii prawa procesem kodyfikacji. Są to kwestie będące ciągle przedmiotem bardzo ożywionej debaty w historiografii światowej. Prowadzone w Białymstoku badania nad dziejami prawa i ustroju mają zatem charakter interdyscyplinarny – łączą metodologię właściwą dyscyplinarny łączą tradycyjną metodologię historyczną z koncepcjami wypracowanymi przez badaczy innych dziedzin, . socjologów, politologów i antropologów.

Prowadzone badania wykraczają poza XVI-XVIII stulecia i obejmują również wiek XIX i XX. Przede wszystkim dotyczą one regionalnych (podlaskich) studiów ukazujących specyfikę ustrojową i prawną na tle obszarów ościennych.

Projekty
Akta sejmikowe województwa podlaskiego

Akta sejmikowe województwa podlaskiego

Ludzie

Karol Łopatecki

Jan Jerzy Sowa

Beata Goworko-Składanek

Łukasz Niewiński

Grzegorz Zackiewicz

Dydaktyka

Na wydziale prowadzone są zajęcia ze wstępu do prawa oraz różnych zagadnień związanych z historią prawa i ustroju.

Najważniejsze publikacje

DUBAS-URWANOWICZ, Ewa. „Warunek warszawski” z września 1574 roku a status prawno-polityczny państwa, „Czasopismo Prawno-Historyczne”, t. LX/1 (2008), s. 193–201.

GOWORKO-SKŁADANEK, Beata. Ewolucja zasady równości kobiet i mężczyzn aktywnych zawodowo – ujęcie prawno-historyczne, [w:] Kobiety praca podmiotowość: Refleksje socjologiczne, red. S. Kamińska-Berezowska. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2020, s. 43–56.

ŁOPATECKI, Karol. „Disciplina militaris” w wojskach Rzeczypospolitej do połowy XVII wieku. Instytut Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Europy, 2012.

NIEWIŃSKI Łukasz. Stosowanie kary śmierci w amerykańskiej Armii Kontynentalnej w latach 1775-1783, „Białostockie Teki Historyczne”, t. XII (2014), s. 117–129.

SOWA, Jan Jerzy. „W czym vertitur powaga moja hetmańska…”: Organizacja i procedura sądu hetmańskiego w Koronie, 1683–1699, „Czasopismo Prawno-Historyczne”, t. LXV/1 (2013), s. 203–228. 

URWANOWICZ, Jerzy. Wojskowe „sejmiki” koła w wojsku Rzeczypospolitej XVI–XVIII wieku. Wykonano w Dziale Wydawnictw Filii UW w Białymstoku, 1996.

ZACKIEWICZ, Grzegorz. Polska myśl polityczna wobec systemu radzieckiego 1918-1939. Arcana, 2004.

Wydział Historii i Stosunków Międzynarodowych
Uniwersytet w Białymstoku

Plac Niezależnego Zrzeszenia Studentów 1
15-420 Białystok

© 2020 WHiSM UwB. All Rights Reserved.
Made with ♥ by DO IT crew.

tel./fax: +48 85 745 74 44
e-mail: sekretariat.hism@uwb.edu.pl

Polityka prywatności
Deklaracja dostępności

  • Obserwuj
  • Obserwuj
  • Obserwuj
  • Obserwuj
Open toolbar

Dostępność

  • Powiększ tekst
  • Pomniejsz tekst
  • Skala szarości
  • Wysoki kontrast
  • Negatyw
  • Jasne tło
  • Odnośniki
  • Czytelny tekst
  • Reset